Danh mục 44 cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo Nghị định 105/2025/NĐ-CP

Nghị định số 105/2025/NĐ-CP, ban hành để cụ thể hóa Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, sẽ chính thức có hiệu lực từ 01/7/2025. Một trong những điểm nổi bật của nghị định là quy định về danh mục 44 cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc. Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về danh mục, quy định pháp lý, mức phạt khi vi phạm, lợi ích của việc tham gia bảo hiểm, và các bước chuẩn bị trước thời điểm hiệu lực.

1. Tổng quan về Nghị định 105/2025/NĐ-CP

Nghị định 105/2025/NĐ-CP được ban hành nhằm tăng cường trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong công tác phòng cháy, chữa cháy, đồng thời giảm thiểu thiệt hại do cháy, nổ gây ra. Quy định bắt buộc mua bảo hiểm cháy, nổ đối với 44 loại cơ sở được xem là giải pháp chiến lược để bảo vệ tài sản, đảm bảo an toàn và hỗ trợ tài chính cho các hoạt động phòng cháy, chữa cháy.

Theo Phụ lục VII của nghị định, danh mục 44 cơ sở bao gồm các cơ sở có nguy cơ cao về cháy, nổ như nhà ở, cơ sở giáo dục, y tế, kinh doanh dịch vụ, sản xuất công nghiệp, và kho chứa hàng hóa. Việc bắt buộc mua bảo hiểm giúp các cơ sở chuẩn bị tốt hơn trước rủi ro và đảm bảo tuân thủ pháp luật.

2. Danh mục 44 cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Dưới đây là danh sách chi tiết 44 loại cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo Phụ lục VII, Nghị định 105/2025/NĐ-CP:

• Nhà chung cư có chiều cao từ 5 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
• Nhà ở tập thể có chiều cao từ 5 tầng trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
• Nhà trẻ có từ 50 cháu trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Trường mẫu giáo có từ 50 cháu trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Trường mầm non có từ 50 cháu trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Trường tiểu học có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Trường trung học cơ sở có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Trường trung học phổ thông có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Trường đại học có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Trường cao đẳng có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Trường trung cấp có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Cơ sở dạy nghề có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Cơ sở nghiên cứu vũ trụ có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Trung tâm cơ sở dữ liệu chuyên ngành có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 1.500 m² trở lên.
• Bệnh viện có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Phòng khám đa khoa có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Phòng khám chuyên khoa có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Trạm y tế có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Cơ sở phòng chống dịch bệnh có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Nhà điều dưỡng có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Nhà dưỡng lão có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Nhà thi đấu có khán đài từ 1.000 chỗ ngồi trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
• Sân vận động có khán đài từ 1.000 chỗ ngồi trở lên hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
• Trung tâm hội nghị có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Bảo tàng có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Thư viện có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Nhà trưng bày có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Nhà triển lãm có nhà cao từ 3 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke có nhà cao từ 2 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Cơ sở kinh doanh dịch vụ vũ trường có nhà cao từ 2 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Cơ sở kinh doanh dịch vụ vui chơi, giải trí có nhà cao từ 2 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Cơ sở biểu diễn nghệ thuật có nhà cao từ 2 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Cơ sở tổ chức hoạt động văn hóa có nhà cao từ 2 tầng hoặc tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Chợ có tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Trung tâm thương mại có tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Siêu thị có tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống có tổng diện tích sàn từ 300 m² trở lên.
• Nhà để xe ô tô có tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Nhà để xe máy có tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Nhà trưng bày ô tô có tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Nhà trưng bày xe máy có tổng diện tích sàn từ 500 m² trở lên.
• Cơ sở sản xuất công nghiệp thuộc hạng nguy hiểm cháy nổ A, B, C, hoặc hạng D, E với khối tích từ 5.000 m³ hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
• Kho chứa hàng hóa thuộc hạng nguy hiểm cháy nổ A, B, C với tổng diện tích sàn từ 200 m² trở lên, hoặc hạng D, E với khối tích từ 5.000 m³ hoặc tổng diện tích sàn từ 1.000 m² trở lên.
• Cơ sở sản xuất vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ công nghiệp, vũ khí, công cụ hỗ trợ.

3. Quy định về bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Theo Điều 35 Nghị định 105/2025/NĐ-CP, các cơ sở trong danh mục trên phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc cho tài sản của mình. Đối với các cơ sở có tài sản thuộc danh mục bí mật nhà nước, tài sản đặc biệt, hoặc phục vụ công tác quản lý nhà nước, doanh nghiệp bảo hiểm phải đảm bảo các yêu cầu nghiêm ngặt về an ninh, an toàn, và bảo mật.

Số tiền thu từ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc được phân bổ như sau:

• Hỗ trợ mua sắm trang thiết bị, phương tiện phòng cháy, chữa cháy: Tối đa 65% số tiền thu được.
• Hỗ trợ tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kiểm tra, giám sát: Tối đa 15% số tiền thu được.
• Khen thưởng tổ chức, cá nhân có thành tích trong phòng cháy, chữa cháy: Tối đa 5% số tiền thu được.
• Doanh nghiệp bảo hiểm phải trích nộp 2% tổng số phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc thực tế thu được từ các hợp đồng bảo hiểm gốc trong năm tài chính trước liền kề.

Quy định này không chỉ cung cấp nguồn tài chính cho các hoạt động phòng cháy, chữa cháy mà còn khuyến khích các cơ sở đầu tư vào hệ thống phòng cháy hiện đại, giảm thiểu nguy cơ cháy, nổ.

4. Mức phạt khi không tuân thủ quy định

Theo Nghị định 106/2025/NĐ-CP, các hành vi vi phạm quy định về bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc sẽ bị xử phạt nghiêm khắc:

• Phạt từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng: Đối với hành vi mua bảo hiểm không đúng mức phí quy định hoặc nộp từ 50% đến dưới 100% số tiền trích cho hoạt động phòng cháy, chữa cháy.
• Phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng: Đối với hành vi nộp dưới 50% số tiền trích cho hoạt động phòng cháy, chữa cháy.
• Phạt từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng (đối với cá nhân) và từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng (đối với tổ chức): Đối với hành vi không mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc cho cơ sở thuộc nhóm có nguy hiểm về cháy, nổ.

Các mức phạt này nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật và đảm bảo các cơ sở thực hiện nghiêm túc quy định về bảo hiểm cháy, nổ.

5. Lợi ích của việc mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Tham gia bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc mang lại nhiều lợi ích thiết thực, không chỉ giúp tuân thủ pháp luật mà còn bảo vệ tài sản và giảm thiểu rủi ro:

• Bảo vệ tài sản: Bảo hiểm giúp bù đắp thiệt hại tài chính khi xảy ra sự cố cháy, nổ, giảm thiểu tổn thất cho chủ sở hữu.
• Hỗ trợ khắc phục hậu quả: Cung cấp nguồn tài chính để sửa chữa, phục hồi cơ sở vật chất, đảm bảo hoạt động kinh doanh hoặc dịch vụ được tiếp tục nhanh chóng.
• Nâng cao ý thức an toàn: Thúc đẩy các cơ sở đầu tư vào hệ thống phòng cháy, chữa cháy hiện đại, giảm nguy cơ xảy ra hỏa hoạn.
• Đóng góp cho cộng đồng: Phí bảo hiểm được sử dụng để hỗ trợ các hoạt động phòng cháy, chữa cháy trên toàn quốc, góp phần xây dựng một xã hội an toàn hơn.

6. Hành động cần thực hiện trước ngày 01/7/2025

Để tuân thủ Nghị định 105/2025/NĐ-CP, các cơ sở thuộc danh mục 44 loại trên cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định danh mục cơ sở: Kiểm tra xem cơ sở của mình có thuộc danh mục bắt buộc mua bảo hiểm cháy, nổ hay không.
2. Liên hệ doanh nghiệp bảo hiểm: Tìm đến các công ty bảo hiểm uy tín để được tư vấn và ký hợp đồng bảo hiểm cháy, nổ.
3. Đầu tư vào hệ thống phòng cháy: Đảm bảo cơ sở được trang bị đầy đủ các thiết bị phòng cháy, chữa cháy theo quy định.
4. Lưu trữ hồ sơ: Giữ hợp đồng bảo hiểm và các giấy tờ liên quan để xuất trình khi cơ quan chức năng kiểm tra.

7. Kết luận

Nghị định 105/2025/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý phòng cháy, chữa cháy tại Việt Nam. Danh mục 44 cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc không chỉ giúp bảo vệ tài sản mà còn góp phần xây dựng một môi trường an toàn, giảm thiểu rủi ro cháy, nổ. Các tổ chức, cá nhân cần nhanh chóng nắm bắt quy định và thực hiện việc mua bảo hiểm trước ngày 01/7/2025 để tránh các mức phạt nghiêm khắc và đảm bảo tuân thủ pháp luật.